آیا با بیماری روماتیسم مفصلی (rheumatoid arthritis) آشنا هستید؟ بیماری که مفاصل موجود در بدن را درگیر کرده و منجر به التهاب شدید آن‌ها می‌شود. در نتیجه این بیماری فرد درد، تورم و محدودیت‌های حرکتی متعددی را تجربه خواهد کرد. البته دقت کنید که روماتیسم تنها مختص مفاصل بدن انسان نیست. بلکه بخش‌های وسیعی از ارگان‌ها از جمله پوست، چشم، ریه و قلب و عروق را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. ما در ادامه این مطلب قصد داریم ببینیم که روماتیسم مفصلی چیست؟ علائم آن کدام‌اند؟ و راه‌کارهای درمانی و کنترل آن را معرفی کنیم. با ما باشید.
روماتیسم مفصلی چیست؟
آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis) یا همان روماتیسم مفصلی که به اختصار به آن RA گفته می‌شود یک بیماری خود ایمنی مزمن است. بیماری که در آن اغلب مفاصل بدن انسان تحت فشار و استرس قرار می‌گیرند. یکی از ابتدایی‌ترین عوارض و علائم این بیماری التهاب و تورم شدید مفاصل است. زمانی که این التهاب کنترل نشود می‌تواند به راحتی به غضروف‌ها آسیب برساند. همان‌طور که می‌دانید غضروف‌ها نقش یک بالشتک محافظ را بازی می‌کنند. در نتیجه زمانی که از بین بروند استخوان‌ها به طور مستقیم بر روی یکدیگر ساییده می‌شوند و در طولانی مدت منجر به بروز فرسایش استخوانی و مفصلی می‌شوند.
وقتی از بیماری خود ایمنی صحبت می‌کنیم منظورمان شرایطی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه سلول‌های سالم بدن را به عنوان مهاجم شناسایی می‌کند. در نتیجه به منظور دفاع از بدن به همین سلول‌های سالم حمله می‌کند و منجر به بروز التهاب می‌شود.
تحقیقات نشان داده‌اند که حدود 1.3 میلیون شهروند آمریکایی درگیر این بیماری هستند. به علاوه اینکه آرتریت روماتوئید در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود.
این عارضه اکثر اوقات در بازه سنی 30 تا 60 سال شروع می‌شود. با این حال هر کسی ممکن است درگیر این بیماری شود. در کودکان و بزرگسالان علائم در سنین 16 تا 40 سالگی نمایان می‌شوند که به این مدل young-onset rheumatoid arthritis یا به اختصار YORA گفته می‌شود که معادل فارسی آن آرتریت زودرس است. اما زمانی که این بیماری در سنین بالاتر اتفاق بیفتد به آن آرتریت دیررس می‌گویند.
آشنایی با علل روماتیسم مفصلی
علت دقیق روماتیسم مفصلی و نقص سیستم ایمنی بدن در این عارضه هنوز مشخص نیست. محققین بر این باور هستند که RA در نتیجه ترکیب چندین فاکتور از جمله ژنتیک، تغییرات هورمونی و همچنین عوامل محیطی نمایان می‌شود.
دقت کنید، یک سیستم ایمنی سالم به طور طبیعی باید از بدن در برابر بیماری‌ها و عوامل ویروسی و عفونی محافظت کند. اما با وجود بیماری RA سیستم ایمنی برای حمله به سلول‌های سالم بدن تحریک می‌شود. در چنین شرایطی استرس، مصرف دخانیات، عفونت یا مشکلات زمینه‌ای می‌توانند سیستم ایمنی را برای حمله به بدن بیشتر تحریک کنند. به طور کلی اگر فاکتورهای زیر شامل حالتان می‌شوند احتمال اینکه درگیر این بیماری شوید بیشتر خواهد بود:
- سابقه بیماری در خانواده: اگر افراد نزدیکی در خانواده سابقه بیماری RA را داشته باشند به احتمال زیاد شما هم درگیر آن خواهید شد.
- جنسیت: تحقیقات ثابت کرده که زنان بیشتر از مردان درگیر این بیماری می‌شوند. تا جایی که احتمال آن 2 تا 3 برابر در زنان بیشتر است.
- مصرف دخانیات: مصرف دخانیات بخصوص سیگار این بیماری را نه تنها تحریک کرده بلکه علائم آن را شدیدتر می‌کند.
- چاقی و اضافه وزن: چاقی هم یکی دیگر از فاکتورهای موثر در بروز این بیماری است. چاقی فشار و استرس وارد شده به مفاصل را بیشتر کرده و همین موضوع التهاب را تحریک می‌کند.
علائم و نشانه‌های روماتیسم مفصلی کدام‌اند؟
و اما می‌رسیم به علائم این بیماری. دقت کنید که علائم این بیماری در تمامی افراد به شکلی متفاوت ظاهر می‌شوند و بسته به شرایط بیمار، وضعیت بالینی و شدت بیماری می‌تواند طیف متنوعی داشته باشد. در برخی از بیماران روماتیسم مفصلی در طی سال‌ها پیشرفت می‌کند. این در حالی است که در برخی دیگر تنها در یک مدت زمان کوتاه بیماری پیشرفت دارد. از ابتدایی‌ترین علائم و نشانه‌های این بیماری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تب
- ضعف و خستگی شدید
- درد و سفتی مفاصل در دو طرف بدن
- محدودیت حرکتی مفاصل بخصوص در ساعات اولیه روز
- درد، تورم، سفتی و قرمزی مفاصل در یک سمت یا هر دو طرف بدن
از دیگر علائم این بیماری می‌توانیم به تعریق شدید، کاهش اشتها، کاهش وزن ناگهانی و… اشاره کنیم.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
آرتریت روماتوئید اغلب اوقات در گذر زمان شدیدتر می‌شود. در نتیجه ممکن است در اوایل نشانه‌های مشخصی تجربه نکنید. با این حال توصیه ما به شما این است، در صورتی که فاکتورهای تشدید کننده بیماری شامل حالتان می‌شوند با یک پزشک در این زمینه مشورت کنید. بد نیست بدانید زنان بعد از یائسگی بیشتر مستعد این بیماری هستند. بنابراین بهتر است که حتما با متخصص روماتولوژی مشاوره داشته باشید.
تشخیص بیماری
تشخیص این بیماری با چند روش ممکن است. به طور کلی پزشکان سعی می‌کنند با بررسی سوابق بیماری‌ها فرد، بررسی وضعیت بالینی و جسمی، انجام آزمایش خون، آزمایش‌های تصویربرداری و آزمایش تشخیصی مفصل، بیماری RA را شناسایی کنند. به علاوه اینکه در رابطه با علائمی که فرد اخیرا تجربه کرده هم پرس و جو می‌کنند.
درمان روماتیسم مفصلی
سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که آیا روماتیسم مفصلی قابل درمان است یا خیر؟
دقت کنید که این بیماری به طور تضمینی درمان نمی‌شود. بلکه روش‌های درمانی موجود به منظور کاهش درد و همچنین کنترل بیماری هستند. هدف از این متدها جلوگیری از پیشرفت بیماری و کند کردن روند آن است. از راه‌کارهای درمانی موجود می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
دارو درمانی
داروهایی که پزشکان برای RA تجویز می‌کنند درد را کمتر کرده و التهاب بیمار را از بین می‌برند. از گروه‌های دارویی مناسب برای این بیماری می‌توانیم به مسکن‌ها، داروهای ضد التهاب روماتیسمی، استروئید‌ها و… اشاره کنیم.
جراحی
جراحی یک روش درمانی تهاجمی به حساب می‌آید. جراحی تنها زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که روش‌های دیگر نتیجه مثبتی نداشته باشند. در جراحی مفصل آسیب‌دیده با جایگزین‌های مناسب و پزشکی تعویض می‌شوند.
تن درمانی
وقتی از تن درمانی صحبت می‌کنیم منظورمان انجام حرکات اصلاحی و جلسات فیزیوتراپی است. در این جلسات محل آسیب‌دیده گرم یا سرد شده و به بیمار تعدادی حرکات ورزشی مناسب و متدهای ریلکسی آموزش داده می‌شود.
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید بیماری روماتیسم مفصلی یا همان RA یک بیماری خود ایمنی بوده که بیشتر مفاصل بدن انسان را درگیر می‌کند. یکی از بارزترین علائم این بیماری تورم و التهاب است. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید همین حالا سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن یک مجله پزشکی کامل لیست جامعی از پزشکان معتبر را در اختیارتان قرار می‌دهد. از متخصص زنان تهران گرفته تا دکتر روماتولوژی تهران و…
